Μπορούν οι βιταμίνες να βοηθήσουν την υγεία σου;

Οι βιταμίνες είναι θρεπτικά συστατικά που βρίσκονται στις τροφές που καταναλώνεις καθημερινά. Είναι απαραίτητες για λειτουργίες όπως η ανάπτυξη, ο μεταβολισμός και οι δραστηριότητες του νευρικού συστήματος. Συχνά, μια θρεπτική και πλούσια διατροφή είναι αρκετή για να πάρεις όλες τις βιταμίνες που χρειάζεται ο οργανισμός σου.

Αλλά εάν υπάρχει κάποια βιταμίνη που σου λείπει, ένα συμπλήρωμα βιταμινών μπορεί να σε βοηθήσει. Ωστόσο, οι βιταμίνες μπορεί να ενέχουν κινδύνους και να προκαλούν παρενέργειες, γι’ αυτό είναι πάντα σημαντικό να συμβουλευτείς το γιατρό σου πριν τις πάρεις.

Το ανθρώπινο σώμα χρησιμοποιεί τις βιταμίνες για να λειτουργήσει, καθώς παίζουν σημαντικό ρόλο στην ενίσχυση της συνολικής υγείας. Τα συμπληρώματα μπορούν να σε βοηθήσουν να λαμβάνεις βασικές βιταμίνες εάν δεν είσαι σε θέση να τις λάβεις μέσω της διατροφής σου.

Υπάρχουν 13 βασικές βιταμίνες που χρησιμοποιούνται για διαφορετικές λειτουργίες:

• Βιταμίνη Α
• Βιταμίνη Β6
• Βιταμίνη Β12
• Βιταμίνη C
• Βιταμίνη D
• Βιταμίνη Ε
• Βιταμίνη Κ
• Θειαμίνη (Β1)
• Ριβοφλαβίνη (Β2)
• Νιασίνη (B3)
• Παθογόνο οξύ (Β5)
• Βιοτίνη (Β7)
• Φυλλικό οξύ (Β9)

Ποια είναι τα οφέλη των βιταμινών;

Τα οφέλη των βιταμινών εξαρτώνται από τη συγκεκριμένη βιταμίνη. Ωστόσο, η λήψη της ημερήσιας συνιστώμενης ποσότητας κάθε βιταμίνης μπορεί να σε βοηθήσει να διατηρηθείς υγιής. Ορισμένα βασικά οφέλη των βιταμινών:

• Η βιταμίνη Α βοηθά στην όρασή σου και στο σχηματισμό και τη διατήρηση των δοντιών, των οστών, του δέρματος και των μαλακών ιστών.
• Η Β6 σε βοηθά να διατηρήσεις την υγιή λειτουργία του εγκεφάλου και να σχηματίσεις τα ερυθρά αιμοσφαίρια που χρειάζεσαι.
• Η Β12 βοηθά στη διατήρηση του κεντρικού νευρικού σου συστήματος, είναι επίσης σημαντική για το μεταβολισμό και για το σχηματισμό των ερυθρών αιμοσφαιρίων.
• Η βιταμίνη C βοηθά στη διατήρηση υγιών ιστών και προάγει την υγεία των δοντιών. Είναι επίσης σημαντική για την επούλωση των πληγών.
• Θα χρειαστείς βιταμίνη D ώστε το σώμα σου να μπορεί να απορροφήσει αρκετό ασβέστιο και να αναπτύξει υγιή δόντια και οστά.
• Η βιταμίνη Ε είναι σημαντική για τη λειτουργία των οργάνων.
• Η βιταμίνη Κ βοηθά στην πήξη του αίματος.
• Η θειαμίνη είναι απαραίτητη για τη μετατροπή των υδατανθράκων που λαμβάνεις σε ενέργεια που μπορείς να χρησιμοποιήσεις.
• Η ριβοφλαβίνη βοηθά το σώμα σου να παράγει ερυθρά αιμοσφαίρια.
• Η νιασίνη βοηθά στη διατήρηση του δέρματος και του νευρικού σου συστήματος.
• Το παθογόνο οξύ είναι σημαντικό για μεταβολισμό και την παραγωγή ορμονών και χοληστερόλης.
• Η βιοτίνη βοηθά τον οργανισμό να μεταβολίζει τις πρωτεΐνες και τους υδατάνθρακες και βοηθά τον οργανισμό να παράγει χοληστερόλη και ορμόνες.
• Το φυλλικό οξύ βοηθά στην παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων και DNA.

Υπάρχουν παρενέργειες από τη λήψη βιταμινών;

Οι βιταμίνες μπορεί μερικές φορές να προκαλέσουν παρενέργειες. Συνήθως, αυτό συμβαίνει σε υψηλές δόσεις. Δεδομένου ότι οι βιταμίνες περιέχονται ήδη στα τρόφιμα που τρως, μπορεί να είναι εύκολο να πάρεις κατά λάθος μεγαλύτερη δόση βιταμίνης από αυτή που χρειάζεστε. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε παρενέργειες, όπως:

• μια άσχημη γεύση που παραμένει στο στόμα σου,
• πόνο στο στομάχι,
• ναυτία,
• εμετός,
• διάρροια &
• δυσκοιλιότητα.

Μπορεί βέβαια να παρουσιάσεις κι άλλες παρενέργειες ανάλογα με τον τύπο της βιταμίνης που παίρνεις. Το σημαντικό είναι αν διαπιστώσεις κάποιο περίεργο σύμπτωμα να συμβουλευτείς άμεσα τον γιατρό σου και να σταματήσεις προσωρινά τη λήψη των συμπληρωμάτων που καταναλώνεις.

Ποιοι είναι οι πιθανοί κίνδυνοι από τη λήψη βιταμινών;

Η λήψη βιταμινών μπορεί να έχει κινδύνους. Είναι δυνατόν να πάρεις μια πολύ μεγάλη δόση και να προκαλέσεις τοξικότητα στον οργανισμό σου ή υπερδοσολογία μιας βιταμίνης. Είναι επίσης πιθανό μια βιταμίνη να αλληλεπιδράσει με τα συνταγογραφούμενα φάρμακά σου και να αλλάξει τον τρόπο λειτουργίας τους.

Ορισμένοι κίνδυνοι από τη λήψη βιταμινών περιλαμβάνουν:

• τοξικότητα της βιταμίνης Α όταν η βιταμίνη Α χρησιμοποιείται με ρετινοειδή φάρμακα ακμής,
• νευρική βλάβη μετά από μακροχρόνια χρήση υψηλής δόσης βιταμίνης Β6,
• μειωμένη αποτελεσματικότητα με τη φαινυτοΐνη, ένα φάρμακο κατά των επιληπτικών κρίσεων,
• επικίνδυνα υψηλά επίπεδα ασβεστίου στο αίμα όταν λαμβάνεται βιταμίνη D,
• αυξημένη δράση των αντιπηκτικών όταν λαμβάνεται βιταμίνη Ε &
• μειωμένη αποτελεσματικότητα των αντιπηκτικών όταν λαμβάνεται βιταμίνη Κ.

Ποια είναι η διαφορά μεταξύ των συμπληρωμάτων διατροφής και των βιταμινών;

Τα συμπληρώματα διατροφής αναφέρονται σε μια ευρεία ομάδα που περιλαμβάνει βιταμίνες, μέταλλα, βότανα, προβιοτικά και άλλα θρεπτικά συστατικά. Οι βιταμίνες που λαμβάνονται με τη μορφή χαπιών, δισκίων, σκονών και άλλων πρόσθετων ουσιών αποτελούν ένα είδος συμπληρώματος διατροφής. Οι βιταμίνες που περιέχονται φυσικά στα τρόφιμα που καταναλώνεις δεν θεωρούνται συμπληρώματα.

Ποιες είναι οι προβλέψεις για τους ανθρώπους που παίρνουν βιταμίνες;

Οι ακριβείς προοπτικές για τη λήψη βιταμινών εξαρτώνται από τις βιταμίνες που λαμβάνεις και τον λόγο που τις παίρνεις. Για παράδειγμα, το φυλλικό οξύ συνιστάται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης για να συμβάλει στη μείωση του κινδύνου ορισμένων γενετικών ανωμαλιών και συνήθως χρησιμοποιείται υπό την επίβλεψη ενός επαγγελματία ιατρού. Ωστόσο, κάποιος που παίρνει μια βιταμίνη όπως η βιταμίνη Κ ή η βιταμίνη Α χωρίς να ενημερώσει τον γιατρό του μπορεί να κινδυνεύσει από αλληλεπιδράσεις φαρμάκων. Είναι πάντα καλύτερο να συζητάς οποιαδήποτε χρήση βιταμινών μ’ έναν επαγγελματία υγείας.

Δεν υπάρχει κάποιο τρόφιμο που να παρέχει και τις 13 βασικές βιταμίνες ταυτόχρονα. Ορισμένα τρόφιμα, όπως τα αυγά, τα πράσινα λαχανικά και τα δημητριακά ολικής αλέσεως, είναι γεμάτα με μια ποικιλία σημαντικών βιταμινών και μετάλλων, αλλά εξακολουθεί να είναι σημαντικό να καταναλώνεις μια ποικιλία θρεπτικών τροφίμων για να διατηρείς την υγεία σε καλό επίπεδο.

Πηγές: Science Direct, NCBI, NHS, NIH