Κατακλύζεσαι κι εσύ καθημερινά από μηνύματα, emails, pings στο Slack, και δεν ξέρεις πώς να τα διαχειριστείς; Μήπως έχεις χάσει τα όρια του πότε τελειώνει η εργασία σου; Σίγουρα δεν είσαι η μόνη! Θα πρέπει όμως να καταλάβεις αν όλο αυτό σου δημιουργεί πρόβλημα στην καθημερινότητά σου και στη γενικότερη ευεξία σου και να προσπαθήσεις να το διορθώσεις, γιατί αλλιώς μπορεί να σε οδηγήσει σε επαγγελματική εξουθένωση.

Η επικοινωνία στον χώρο εργασίας στην ψηφιακή εποχή συνοδεύεται από μοναδικούς στρεσογόνους παράγοντες που μπορεί να οδηγήσουν έναν εργαζόμενο σε burnout. Ο καθορισμός ξεκάθαρων ορίων είναι μία από τις πολλές στρατηγικές που μπορεί να χρησιμοποιήσει κάποιος για να μειώσει το άγχος από την υπερ-συνδεσιμότητα. Μια αναμόρφωση των πολιτικών και των μεθόδων επικοινωνίας από τις εταιρίες θα μπορούσε επίσης να περιορίσει την επαγγελματική εξουθένωση των εργαζομένων.

Η επίτευξη του μηδενισμού των εισερχομένων emails μέχρι τις 5 μ.μ. αποτελούσε παλαιότερα στόχο για πολλούς εργαζόμενους στα γραφεία. Αλλά αυτό έγινε σχεδόν αδύνατον να επιτευχθεί για πολλούς που άρχισαν να εργάζονται απομακρυσμένα κατά τη διάρκεια της πανδημίας και αντιμετώπισαν μια επίθεση από συσκέψεις Zoom, pings στο Slack, τηλεδιασκέψεις, γραπτά μηνύματα και επισημάνσεις (tags) σε κοινά έγγραφα – για να μην αναφέρουμε τα εισερχόμενα που ξεχειλίζουν από μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που φτάνουν πολύ μετά τις ώρες εργασίας. Γι’ αυτό δεν είναι καθόλου περίεργο που η επαγγελματική εξουθένωση βρίσκεται σε έξαρση.

pos-psifiaki-epikoinonia-odigisei-burnout-2

Τι είναι, λοιπόν, αυτό που προκαλεί άγχος και ανησυχία όσον αφορά την επικοινωνία στον εργασιακό χώρο στην ψηφιακή εποχή;

Ας ρίξουμε μια ματιά σε μερικές προκλήσεις που συνεπάγεται η συνεργασία με συναδέλφους και προϊσταμένους πίσω από μια οθόνη, μαζί με συμβουλές από ειδικούς για τον καθορισμό ορίων για την ψυχική σου υγεία.

Η επικοινωνία στο χώρο εργασίας αποτελούσε πηγή άγχους και στρες για τους ανθρώπους πολύ πριν από την ψηφιακή εποχή. Αλλά τώρα, με τη μετάβαση στη νέα τεχνολογία για τη διευκόλυνση των συνομιλιών, τα όρια μεταξύ της επαγγελματικής και της ιδιωτικής μας ζωής έχουν καταρρεύσει.

Ένας εργαζόμενος δεν χρειάζεται να βρίσκεται στο γραφείο για να τον καλέσει το αφεντικό του για μια απροσδόκητη συνάντηση – μπορεί να μαγειρεύει το δείπνο ή να βάζει τα παιδιά του στο κρεβάτι όταν του ζητηθεί. Και αυτό το αίσθημα της ανάγκης να είμαστε «διαθέσιμοι» 24 ώρες το 24ωρο μπορεί να είναι εξαντλητικό.

Οι τεχνολογίες πληροφοριακής επικοινωνίας μπορούν να δημιουργήσουν άγχος και ανησυχία για την επικοινωνία στον εργασιακό χώρο, επειδή επεκτείνουν τα όρια του της «εργασίας« και του «σπιτιού» για πολλούς ανθρώπους. Ειδικά για εκείνους που μπορεί να έχουν φορητούς υπολογιστές ή κινητά τηλέφωνα συνδεδεμένα με την εργασία τους, η πίεση να ελέγχουν και να απαντούν σε μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου εκτός των παραδοσιακών ωρών εργασίας, για παράδειγμα, μπορεί να αρχίσει να αθροίζεται, επηρεάζοντας την ισορροπία μεταξύ εργασίας και προσωπικής ζωής.

Επιπλέον, η ταχύτητα των ψηφιακών επικοινωνιών μπορεί να κάνει τους εργαζόμενους να αισθάνονται ότι κάθε μήνυμα που λαμβάνουν απαιτεί άμεση απάντηση. Ερευνητές έχουν διαπιστώσει ότι όταν ένας εργαζόμενος λαμβάνει ένα μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου μετά τις εργάσιμες ώρες, τείνει να υπερεκτιμά το πόσο γρήγορα ο αποστολέας αναμένει απάντηση.

Ακόμα και κατά τη διάρκεια των εργάσιμων ωρών, η βασική επικοινωνία με τους συναδέλφους έχει περιοριστεί σε ατελείωτους διαλόγους και μηνύματα στο Slack ή σε κάποια άλλη πλατφόρμα εσωτερικής επικοινωνίας. Αντί να συζητήσεις για κάποιο έργο αυτοπροσώπως, όπως θα έκανες όταν βρισκόσουν στο γραφείο, τώρα τα πάντα αποστέλλονται μέσω μηνυμάτων, γεγονός που προσθέτει ένα εντελώς νέο επίπεδο πολυπλοκότητας.

Έπειτα, υπάρχει το πρόσθετο επίπεδο άγχους από αυτές τις τρεις μικρές τελείες που υποδεικνύουν ότι κάποιος πληκτρολογεί. Όταν αυτές οι τελείες εμφανίζονται δίπλα στο όνομα του αφεντικού ή του μάνατζερ σου, σου δίνει χρόνο να υπεραναλύσεις τι μπορεί να λέει, και επειδή ξέρει ότι είσαι online, υπάρχει πίεση να απαντήσεις το συντομότερο δυνατό, ακόμη και αν απασχολείσαι με κάτι άλλο εκείνη την στιγμή.

Ο επείγων χαρακτήρας ενός μηνύματος δεν είναι όμως το μόνο διφορούμενο μέρος της ψηφιακής επικοινωνίας που αγχώνει τους εργαζόμενους. Ο τόνος και η πρόθεση του μηνύματος μπορεί επίσης να αφεθεί στην ερμηνεία, με αποτέλεσμα οι άνθρωποι να ανησυχούν αν το διαβάζουν σωστά.

Όλα αυτά, σε συνδυασμό με τις συνεχείς διακοπές νέων μηνυμάτων, καθιστούν τις ψηφιακές επικοινωνίες σημαντική πηγή άγχους για πολλούς εργαζόμενους.

Τι μπορείς να κάνεις εσύ;

Ξεκινά με τον καθορισμό σταθερών ορίων μεταξύ της έναρξης της εργασίας σου και της λήψης κάποιου αναγκαίου χρόνου διαλείμματος. Υπενθύμισε στον εαυτό σου ότι η δουλειά δεν θα τελειώσει ποτέ, οπότε πρέπει να αφιερώσεις χρόνο για τον εαυτό σου, όσο ακόμα μπορείς. Ακόμη και ενώ εργάζεσαι, να υπενθυμίζεις στον εαυτό σου ότι δεν απαιτείται άμεση απάντηση σε κάθε μήνυμα που λαμβάνεις. Προσπάθησε να στέλνεις την απάντησή σου μερικές ώρες αργότερα και όχι αμέσως.

Μπορείς ακόμα να ενημερώσεις τους εργοδότες σου για το θέμα ώστε να προσπαθήσουν να ορίσουν νέους κανόνες στους χώρους εργασίας. Στο χέρι τους είναι να διαμορφώσουν σωστές συμπεριφορές, που να ακολουθούνται από όλους, ώστε να μειωθεί το άγχος των εργαζομένων και να βελτιωθεί το επίπεδο επικοινωνίας μεταξύ τους.

Για παράδειγμα, ορισμένοι άνθρωποι μπορεί να αγχώνονται από τις κλήσεις μέσω zoom ενώ εργάζονται από το σπίτι, οπότε επιτρέποντας σ’ αυτούς τους εργαζόμενους να έχουν απενεργοποιημένη την κάμερα ή να χρησιμοποιούν τη δυνατότητα τηλεφωνικής κλήσης μπορεί να είναι επαρκές για να συμμετέχουν στη συνάντηση και να ολοκληρώσουν αποτελεσματικά τα καθήκοντά τους.

Η διασφάλιση ότι όλοι οι εργαζόμενοι έχουν ξεκάθαρη εικόνα σχετικά με το τι πρέπει να γίνει και πότε, καθώς και ποιες εργασίες έχουν την υψηλότερη προτεραιότητα, μπορεί να συμβάλει στην αύξηση της παραγωγικότητας και να τους κάνει να αισθάνονται πιο σίγουροι ότι κάνουν το σωστό, ανεξάρτητα από τις πιέσεις του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή άλλων μηνυμάτων.

Αν λοιπόν κι εσένα σε αγχώνει κάθε νέο email, μήνυμα ή τηλεδιάσκεψη, να ξέρεις ότι δεν είσαι η μόνη! Θέσε ξεκάθαρα όρια μεταξύ εργασίας και προσωπικού χρόνου και προσπάθησε να απαλλαγείς από τη συνήθεια να απαντάς σε κάθε μήνυμα την στιγμή που το λαμβάνεις. Έτσι θα καταφέρεις να μειώσεις το άγχος και την πίεση στο εργασιακό σου περιβάλλον και να αποφύγεις ένα πιθανόν burnout.

Πηγές: Organizational Behavior and Human Decision Processes Journal 2021 & Indeed for Employees