Αν ως γονείς λειτουργήσουμε σωστά τα πρώτα χρόνια της ζωής των παιδιών μας, τότε πολλά μελλοντικά προβλήματα μπορεί να αποφευχθούν. Γιατί λοιπόν δεν κάνουμε πάντα το καλύτερο που μπορούμε τα πρώτα αυτά βασικά χρόνια;

Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και στη συνέχεια, από τη γέννηση έως την ηλικία των πέντε ετών, χτίζονται τα κρίσιμα θεμέλια για την ενήλικη ζωή μας. Η πρώιμη παιδική ηλικία είναι η περίοδος κατά την οποία αρχίζουμε να καταλαβαίνουμε ότι έχουμε τις δικές μας σκέψεις και συναισθήματα και ότι και οι άλλοι έχουν τις δικές τους. Αυτό το στάδιο της ζωής μας βοηθά να χτίσουμε το σκελετό για τη μελλοντική ευημερία της ενήλικης ζωής μας.

Για να αναπτυχθούμε καλά και να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε τις αναπόφευκτες προκλήσεις που μας επιφυλάσσει η ζωή, βασιζόμαστε στη βελτιστοποίηση αυτής της ικανότητας κατά τη διάρκεια αυτών των πρώτων ετών. Είναι επωφελής όχι μόνο σε ατομικό επίπεδο, αλλά και για τους ρόλους μας μέσα στην οικογένεια και στην κοινωνία.

Στην εφηβεία, υπάρχει μια άλλη περίοδος σημαντικής εξέλιξης και ταχείας ανάπτυξης, και τότε είναι που δοκιμάζεται πραγματικά η συναισθηματική και κοινωνική στήριξη που έχει ήδη δημιουργηθεί. Κατά την εφηβεία μπορεί να συμβούν σημαντικές θετικές αλλαγές καθώς ο εγκέφαλος είναι ακόμα «εύπλαστος», με δυνατότητες να αναδιαμορφώνεται και να αλλάζει μέσα από την εμπειρία των συναισθηματικών σχέσεων.

Ωστόσο, η επίτευξη αυτού του είδους της αλλαγής είναι πολύ πιο δύσκολη για τους νέους που έχουν προβλήματα και για όσους εργάζονται μαζί τους και υποστηρίζουν αυτούς και την οικογένειά τους, από ό,τι θα ήταν αν τους είχε προσφερθεί η κατάλληλη υποστήριξη την κατάλληλη στιγμή στην αρχή της ζωής τους. Σχεδόν το ήμισυ της αναπτυξιακής διαφοράς στα 16 έτη είναι ήδη διαμορφωμένο πριν τα παιδιά ξεκινήσουν καν το σχολείο και η ανάπτυξη ενός παιδιού μέχρι τους 22 μήνες χρησιμεύει ως ισχυρός προγνωστικός παράγοντας για τα μορφωτικά επιτεύγματα του στην ηλικία των 26 ετών.

Υπάρχει ανάγκη για συνεχή οικονομική, πολιτιστική και συναισθηματική επένδυση στα πρώτα χρόνια των παιδιών, τόσο από την κοινωνία όσο και από τους ίδιους τους γονείς. Αν η κοινωνία επενδύσει στις οικογένειες και στην κοινωνικοποίηση των παιδιών μέσω της διασκέδασης, του παιχνιδιού και των συναισθηματικά ελεγχόμενων περιβαλλόντων, υπάρχει άμεσο όφελος για τα ίδια και την κοινότητά τους.

Για παράδειγμα, θα παρατηρήσεις λιγότερη αντικοινωνική συμπεριφορά αν τα παιδιά συνδέονται με την κοινότητά τους από μικρή ηλικία, καθώς θα μάθουν να τη σέβονται καθώς μεγαλώνουν. Με απλά λόγια, αν αισθάνεσαι ότι σε εκτιμούν και ότι αξίζεις, θα το ανταποδώσεις στους άλλους γύρω σου. Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν κατά τη διάρκεια της εφηβείας, θα κινδυνεύουν λιγότερο από την εκμετάλλευση και θα είναι λιγότερο πιθανό να βρεθούν αντιμέτωπα με την αστυνομία ή με δικαστήρια.

Επίσης, η αναζήτηση και η λήψη βοήθειας σ’ έναν χώρο στον οποίο ο γονέας μπορεί να φροντίσει τα παιδιά του σημαίνει ότι η υποστήριξη που τυχόν δέχεται ο γονιός είναι απαλλαγμένη από το στίγμα και την ντροπή. Οι γονείς έχουν ανάγκη από ουσιαστική υποστήριξη και βοήθεια, για να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν τα τυχόν προβλήματα των παιδιών τους. Απλές πράξεις φροντίδας και καλοσύνης, χωρίς κριτική, μπορεί να αποφέρουν πολύ καλά αποτελέσματα. Όλοι χρειάζονται λίγη βοήθεια κάποια στιγμή, κάποιοι περισσότερη, κάποιοι λιγότερη, ανάλογα με τις καταστάσεις που αντιμετωπίζουν.

Μια κοινωνία χρειάζεται επίσης ολοκληρωμένες υπηρεσίες για τα παιδιά, με κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό και με τα σχολεία να αποτελούν δυνητικούς κόμβους. Οι υποδομές πρώιμης εκπαίδευσης και παιδικής φροντίδας να μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως άγκυρα για ολιστικές υπηρεσίες και υποστήριξης για τα μικρά παιδιά. Προγράμματα που μαθαίνουν στους γονείς πώς να αναπτύσσουν ασφαλείς σχέσεις με τα βρέφη τους ακόμα και πριν από τη γέννηση. Πράγματα που δυστυχώς στην χώρα μας, είναι ακόμα σε πολύ μικρό βαθμό ανάπτυξης και ύπαρξης.

Πρέπει να στηρίζουμε, όχι να υπονομεύουμε, τους ευάλωτους γονείς που αντιμετωπίζουν εισοδηματικές, κοινωνικές και υγειονομικές ανισότητες. Εκτός από την επένδυση και την υποστήριξη των δεξιοτήτων, των γνώσεων και των αμοιβών του εργατικού δυναμικού στην προσχολική ηλικία, πρέπει να επενδύσουμε και να καλωσορίσουμε τα μέλη της κοινωνίας που θέλουν να βοηθήσουν και να υποστηρίξουν τα παιδιά και τις οικογένειες στις γειτονιές τους.

Η οικονομική πλευρά της επένδυσης στην πρώιμη παιδική ηλικία είναι επίσης σημαντική. Η επένδυση στα παιδιά μεταξύ της γέννησης και της ηλικίας των πέντε ετών είναι όμως κάτι περισσότερο από οικονομική. Αφορά προπάντων το είδος της κοινωνίας στην οποία θέλουμε να μεγαλώσει αυτή η γενιά και οι μελλοντικές γενιές παιδιών.

Σαν μήνυμα θα θέσουμε ότι ακόμα και τα τραύματα, η απώλεια, ο αποχωρισμός σε μια παιδική ψυχή μπορούν να ξεπεραστούν με αγάπη και φροντίδα. Τα παιδιά μπορούν να νικήσουν τις στατιστικές, αρκεί να έχουν τη σωστή στήριξη ειδικά τα πρώτα χρόνια της ζωής τους.

Σκέψου λοιπόν και αναλογίσου το δικό σου τρόπο γονεϊκού προτύπου και πως εσύ μεγαλώνεις τα παιδιά σου. Υπάρχει κάτι που θα ήθελες να αλλάξεις; Ζήτα αν χρειάζεται τη βοήθεια ενός ειδικού και προσπάθησε να προσφέρεις στα παιδιά σου την καλύτερη παιδική ηλικία που μπορείς. Αυτό θα είναι το μεγαλύτερο εφόδιο τους για το μέλλον. Οι σωστές βάσεις που τους έχεις δώσει. Κι αν ακόμα δεν έχεις παιδιά, ευκαιρία να αναρωτηθείς με τον εαυτό σου και τον σύντροφό σου τα όσα διάβασες και τι μπορείς να κάνεις καλύτερο ως μελλοντικός γονιός.

Σίγουρα μία δημοσίευση που μας αφορά όλους!

89