Μπορεί να το έχεις ακούσει ή ίσως όχι, αλλά επειδή πολλοί μπορεί να έχουν ξεγελαστεί με το πρόχειρο φαγητό, το λεγόμενο junk food, καλό είναι να γνωρίζεις και να μην πέσεις κι εσύ στην παγίδα. Το πρόχειρο φαγητό έχει ορισμένα προτερήματα, ειδικά όταν είσαι εργαζόμενη και οι ώρες που βρίσκεσαι στο σπίτι, είναι πολύ λίγες. Αλλά δυστυχώς κρύβει και ορισμένες παγίδες καθώς σύμφωνα με κάτι τελευταίες μελέτες τα γλυκά και αλμυρά σνακ είναι εξίσου εθιστικά με το αλκοόλ και τα τσιγάρα.

Σε μια δεδομένη ημέρα ένας στους τρεις ενήλικες θα καταναλώσει fast food, κατά πάσα πιθανότητα κατά τη διάρκεια του μεσημεριανού του γεύματος. Ωστόσο, αυτή η εναλλαγή γλυκών ή αλμυρών σνακ που περνούν μπροστά από το γραφείο σου μπορεί να μην είναι απλώς μια δύναμη συνήθειας και μπορεί στην πραγματικότητα να πρόκειται για εθισμό.

Μια έκθεση που δημοσιεύθηκε στο British Medical Journal αυτόν τον μήνα διαπίστωσε ότι ορισμένα είδη τροφίμων είναι εξίσου εθιστικά με το αλκοόλ και μόνο ελαφρώς λιγότερο εθιστικά από τον καπνό. Tο αλκοόλ είχε λάβει ένα επίπεδο εθισμού 14%, ενώ ο καπνός ήταν στο 18%. Τα τελευταία ευρήματα τοποθετούν τα τρόφιμα σε επίπεδο 14% στους ενήλικες και 12% στα παιδιά.

Ωστόσο, αν και οι αριθμοί αυτοί αφορούν συνολικά τα τρόφιμα, η πιθανότητα να εθιστεί κάποιος στο λάχανο είναι αρκετά χαμηλή. Η ομάδα τροφίμων που οδηγεί στον εθισμό είναι τα UPFs (ultra-processed foods). Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι αυτά τα τρόφιμα με υψηλά επίπεδα εξευγενισμένων υδατανθράκων ή προστιθέμενων λιπαρών, συνήθως γλυκά και αλμυρά τρόφιμα, εμπλέκονται πιο έντονα στους δείκτες συμπεριφοράς του εθισμού, όπως η υπερβολική πρόσληψη, η απώλεια ελέγχου της κατανάλωσης, η έντονη επιθυμία και η συνεχής χρήση παρά τις αρνητικές συνέπειες για την υγεία.

Η έκθεση αναλύει περαιτέρω τους λόγους για τους οποίους ειδικά τα πρόχειρα τρόφιμα προκαλούν εθισμό. Εξηγεί ότι, όπως η νικοτίνη, οι εξευγενισμένοι υδατάνθρακες ή τα λίπη απελευθερώνουν αυξημένα επίπεδα ντοπαμίνης στον εγκέφαλο. Ως αποτέλεσμα, τα τρόφιμα που παρέχουν υψηλά επίπεδα εξευγενισμένων υδατανθράκων ή προστιθέμενων λιπών αποτελούν μεγάλη πιθανότητα για να λειτουργήσουν σαν μια εθιστική ουσία.

Ορισμένοι άνθρωποι δεν έχουν επίσης κανέναν έλεγχο για το αν θα προσκολληθούν ή όχι στα UPF. Τα εξαρτησιογόνα φάρμακα δεν είναι απαραίτητα για την επιβίωση ενώ το φαγητό είναι. Σε ορισμένες χώρες τα UPF αποτελούν σημαντική πηγή θερμίδων για πολλούς ανθρώπους.

Ένα αξιοσημείωτο πρόβλημα στο εργασιακό περιβάλλον

to-proxeiro-fagito-mporei-na-einai-ethistiko-opos-to-alkool-tsigara-2

Ενώ η κατανάλωση αλκοόλ και τσιγάρων στη δουλειά έχει σχεδόν εξαλειφθεί, άλλες συμπεριφορές εξάρτησης εξακολουθούν να αναπτύσσονται στον εργασιακό χώρο. Τα κέικ και τα γλυκά που κυκλοφορούν στους χώρους εργασίας, ειδικά για εορτασμό γενεθλίων ή γιορτών, μπορούν να αποτελέσουν έναν έμμεσο κίνδυνο για την υγεία των εργαζομένων.

Σίγουρα κι εσύ θέλεις να πιστεύεις ότι είσαι ορθολογική, έξυπνη, μορφωμένη που κάνεις πάντα συνειδητές επιλογές και ίσως έτσι υποτιμάς τον αντίκτυπο του περιβάλλοντος. Αν για παράδειγμα κανείς δεν έφερνε κέικ στο γραφείο, δεν θα έτρωγες κέικ μέσα στην ημέρα, αλλά επειδή οι άνθρωποι φέρνουν κέικ ή γλυκά, μπαίνεις στον πειρασμό να φας. Είναι βέβαια επιλογή σου το να φας ένα γλυκό ή όχι, αλλά ο πειρασμός είναι μπροστά σου.

Πέρα από τις γλυκές λιχουδιές που μοιράζονται για να σηματοδοτήσουν μεγάλες περιστάσεις μεταξύ των συναδέλφων, οι εργαζόμενοι είναι επίσης πιο πιθανό να τσιμπολογήσουν όταν είναι αγχωμένοι στη δουλειά. Μελέτη που δημοσιεύθηκε τον Ιούνιο από το Ινστιτούτο Ιατρικών Ερευνών Garvan που εδρεύει στην Αυστραλία διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι όχι μόνο στρέφονται στο φαγητό παρηγοριάς όταν είναι αγχωμένοι, αλλά ξεκινούν ασυνείδητα έναν κύκλο δράσης και ανταμοιβής της επιθυμίας για πρόχειρο φαγητό. Τα ευρήματά αποκαλύπτουν ότι το άγχος μπορεί να παρακάμψει μια φυσική αντίδραση του εγκεφάλου που μειώνει την ευχαρίστηση που αποκομίζεται από το φαγητό, που σημαίνει ότι ο εγκέφαλος ανταμείβεται συνεχώς για να τρώει.

Το χρόνιο άγχος, σε συνδυασμό με μια δίαιτα υψηλής θερμιδικής αξίας, μπορεί να οδηγήσει σε όλο και μεγαλύτερη πρόσληψη τροφής, καθώς και σε προτίμηση για γλυκά, ιδιαίτερα εύγευστα τρόφιμα, προωθώντας έτσι την αύξηση του σωματικού βάρους και την παχυσαρκία. Γι’ αυτό η υγιεινή διατροφή είναι απαραίτητη ειδικά σε περιόδους που διανύεις μεγάλο άγχους.

Παρατήρησε τον εαυτό σου αν καταναλώνεις γλυκά ή αλμυρά σνακ, όταν είσαι πιο αγχωμένη και αν ναι, προσπάθησε να αλλάξεις συνήθειες!

Πηγές: The BMJ, Garvant Institute of Medical Research