Ο Δημήτρης Παπανικολάου μας καλεί να σταματήσουμε να παλεύουμε μόνο με καταγγελίες και ατομικές μάχες και να στραφούμε στην ομορφιά της συλλογικότητας. Στο βιβλίο του «11:11 – Όλοι μοναδικοί, όλοι ίσοι» (Εκδόσεις Ψυχογιός), μέσα σε 160 σελίδες, αναπτύσσει με τρόπο ζωντανό και ευθύ τη δύναμη της αλληλεγγύης και της δημιουργικότητας απέναντι στην απομόνωση και τη διάσπαση.

Η αφήγηση ξεκινά μ’ έναν φαινομενικά απλό συλλογισμό: στα ψηφία που βλέπουμε να επαναλαμβάνονται παντού, στην οθόνη, σε πινακίδες, ακόμα και σε κέρματα, ανακαλύπτουμε ότι κάθε έναν από εμάς μας χαρακτηρίζει μια μοναδικότητα, αλλά ταυτόχρονα αυτή η μοναδικότητα θέτει σε ισότιμο πλαίσιο όλους γύρω μας. Τι σημαίνει όμως να είσαι «μοναδικός» και «ίσος» ταυτόχρονα; Ο συγγραφέας μας οδηγεί βήμα-βήμα στο ερώτημα, χωρίς θεωρητικούς αφορισμούς αλλά μέσα από προσωπικά παραδείγματα, στιγμές απογοήτευσης και κυρίως δημιουργικής απάντησης.

Σε κάθε κεφάλαιο, ο Δημήτρης Παπανικολάου εστιάζει σε μικρές ιστορίες, τη μικρή που την απέκλεισαν από την ομάδα βόλεϊ, τον εαυτό του να απομονώνεται μετά από διαδικτυακό bullying, τους αριθμούς που τον συντρόφευαν στην παιδική του ηλικία. Μέσα από την πολύπλοκη αφήγηση αυτών των ιστοριών, αναδεικνύεται μία θεμελιώδης αλήθεια ότι τα προβλήματα δεν λύνονται με μονομερείς επιθέσεις, αλλά μόνο όταν ενεργοποιούμε τη φιλία, τη συνεργασία και το συλλογικό πνεύμα.

Ο ρυθμός του βιβλίου είναι γρήγορος, σχεδόν παθιασμένος, χωρίς όμως να χάνει σε βάθος. Ο Δημήτρης Παπανικολάου αποφεύγει την έντονη ορολογία της κοινωνικής ψυχολογίας ή της πολιτικής θεωρίας και επιλέγει έναν απλό, καθημερινό λόγο. Αυτό καθιστά το κείμενο όχι μόνο ευανάγνωστο, αλλά και άμεσα εφαρμόσιμο, μετά την ανάγνωση του κεφαλαίου για τους «κακούς» που υποχωρούν όταν είναι απέναντι οι πολλοί, νιώθεις έτοιμη/ος να επιστρέψεις στο σχολείο, στη δουλειά ή στην παρέα σου και να εφαρμόσεις τη λογική της συλλογικής ισχύος.

Εντυπωσιάζει η δομή του βιβλίου καθώς κάθε ενότητα κλείνει με σύντομες «προκλήσεις» που παροτρύνουν τον αναγνώστη να αναλογιστεί πού νιώθει μόνος/η και πώς θα μπορούσε να δημιουργήσει δίκτυο υποστήριξης γύρω του. Αυτές οι «καλές πρακτικές» δεν ακούγονται ευχολόγια, είναι μεθοδολογικά δοκιμασμένες στρατηγικές ενεργοποίησης ομάδων και κοινοτήτων, εμπνευσμένες από την εμπειρία του συγγραφέα στον αθλητισμό και την κοινωνική δράση.

Ένα ακόμη δυνατό στοιχείο του βιβλίου είναι η χρήση της μεταφορικής γλώσσας. Το «φως», για παράδειγμα, δεν είναι απλώς εικόνα, συμβολίζει την ελπίδα και τη δημιουργία, και εμφανίζεται με συνέπεια κάθε φορά που ο αφηγητής μιλά για αλλαγή στάσης απέναντι στην αδικία. Αυτή η γλωσσική ενότητα δίνει στο κείμενο μια ποιητική διάσταση που εναλλάσσει όμορφα το διηγηματικό στυλ με το πρακτικό μήνυμα.

Δεν λείπουν, φυσικά, και τα σημεία όπου νιώθεις πως διαβάζεις μέρος ημερολογίου. Όταν μιλά για τις δικές του αμφιβολίες ή τις νύχτες που δεν κοιμήθηκε, παραχωρεί στον αναγνώστη ένα παράθυρο ειλικρίνειας και ευαλωτότητας, στοιχεία που ενισχύουν την εμπιστοσύνη και προσθέτουν ζεστασιά στο σύνολο.

Το μόνο «ψεγάδι« ίσως είναι ότι κάποια κεφάλαια θα ήθελες να είναι ελαφρώς εκτενέστερα. Η συμπύκνωση είναι στυλιστικό πλεονέκτημα, αλλά σε ώρες που έχουμε συνηθίσει σε βαθιές αναλύσεις, μπορεί να νιώσεις πως διψάς για ακόμα περισσότερα παραδείγματα ή case studies. Ωστόσο, αυτή η αίσθηση μάλλον πιστοποιεί ότι το βιβλίο σε έχει ήδη αιχμαλωτίσει και επιθυμείς να συνεχίσεις να μαθαίνεις.

Το «11:11 – Όλοι μοναδικοί, όλοι ίσοι» δεν είναι απλά ένα βιβλίο αυτοβελτίωσης, είναι ένας ειλικρινής διάλογος για το πώς χτίζουμε κοινωνίες που αντέχουν στην αδικία, στην απομόνωση και στην απογοήτευση. Ο Δημήτρης Παπανικολάου καταθέτει τις προσωπικές του μάχες και τις μετατρέπει σε μαθήματα, ώστε κάθε αναγνώστης να κρατήσει τα δικά του «όπλα», την ομαδικότητα, τη δημιουργικότητα, το φως. Αν ψάχνεις πρακτικές ιδέες και έμπνευση για να ενεργοποιήσεις ένα δικό σου «11:11», τον προσωπικό σου κωδικό για την αλλαγή, αυτό το βιβλίο θα γίνει πολύτιμος σύμβουλος σου.

Ένα βιβλίο που δίνει δύναμη κι ελπίδα σ’ όσους καθημερινά παλεύουν με οποιοδήποτε είδος αναπηρίας ή διαφορετικότητας!
Αξίζει να το διαβάσεις!