Ξέρεις ήδη ότι ο καφές ή το τσάι μπορούν να σου χαρίσουν μια γλυκιά ώθηση ενέργειας κι ένα ευχάριστο «ξύπνημα» το πρωί. Σε λογικές ποσότητες, η καφεΐνη μπορεί πραγματικά να ενισχύσει τη διάθεσή σου, τον μεταβολισμό σου και την πνευματική σου διαύγεια. Ωστόσο, όπως συμβαίνει με όλα τα πράγματα, η υπερβολή μπορεί να φέρει ανεπιθύμητα ή ακόμη και επικίνδυνα αποτελέσματα.

Oι περισσότεροι ενήλικες μπορούν να καταναλώνουν γύρω στα 400 mg καφεΐνης την ημέρα χωρίς σοβαρά προβλήματα, που αντιστοιχούν περίπου σε 4-5 φλιτζάνια καφέ, ανάλογα με την περιεκτικότητά του σε καφεΐνη. Παρόλα αυτά, τα γονίδια, η ευαισθησία αλλά και οι συνήθειές σου παίζουν ρόλο στο πώς αντιδρά ο οργανισμός σου.

Παρακάτω θα βρεις 9 πιθανές παρενέργειες από την υπερβολική καφεΐνη και τι να προσέξεις.

mipos-pineis-poli-kafe-2

1. Άγχος και νευρικότητα

Λίγη καφεΐνη μπορεί να σε «ξυπνήσει», να σε κρατήσει σε εγρήγορση ή να σε βοηθήσει να ολοκληρώσεις τη δουλειά σου πιο γρήγορα. Ωστόσο, όταν ξεπεράσεις το όριό σου (το οποίο είναι διαφορετικό για κάθε άνθρωπο), τα επίπεδα της αδρεναλίνης και της κορτιζόλης αυξάνονται υπερβολικά, οδηγώντας σε νευρικότητα, τρέμουλο ή και αίσθηση πανικού. Αν προσέξεις ότι νιώθεις «στην τσίτα» πιο συχνά όταν πίνεις πολύ καφέ, ίσως ήρθε η στιγμή να μειώσεις λίγο την ποσότητα.

2. Αϋπνία

Μια από τις κύριες αιτίες που λατρεύουμε τον καφέ είναι ότι μας κρατά σε εγρήγορση. Ωστόσο, αν η καφεΐνη παραμένει στο αίμα σου μέχρι αργά το απόγευμα ή το βράδυ, μπορεί να αντιμετωπίσεις προβλήματα ύπνου, είτε δυσκολεύεσαι να αποκοιμηθείς, είτε ξυπνάς συχνά μέσα στη νύχτα. Δοκίμασε να περιορίσεις την καφεΐνη μετά το μεσημέρι και παρατήρησε αν βελτιώνεται η ποιότητα του ύπνου σου.

3. Ενοχλήσεις στο πεπτικό σύστημα

Ο καφές λειτουργεί για πολλούς ως «φυσικό καθαρτικό», καθώς αυξάνει τη δραστηριότητα του παχέος εντέρου. Σε μεγάλο βαθμό, όμως, αυτό μπορεί να μεταφραστεί σε στομαχική δυσφορία, διάρροια ή ακόμα και κράμπες. Αν σε πειράζει το οξύ του καφέ ή ο τρόπος που επηρεάζει την πέψη σου, σκέψου να εναλλάσσεις κάποιες κούπες καφέ με τσάι ή να επιλέγεις καφέ χαμηλής οξύτητας.

4. Μυϊκές βλάβες

Αν και είναι σπάνιο, έχουν αναφερθεί περιπτώσεις μυϊκών βλαβών εξαιτίας υπερβολικής κατανάλωσης καφεΐνης. Αυτή η κατάσταση εμφανίζεται όταν οι μυϊκές ίνες «σπάνε» και απελευθερώνονται στην κυκλοφορία του αίματος, κάτι που μπορεί να βλάψει τα νεφρά και άλλα όργανα. Εάν πίνεις πάρα πολύ καφέ (ή ενεργειακά ποτά) και νιώθεις παράξενο, επίμονο πόνο στους μύες, συμβουλεύσου γιατρό.

5. Εξάρτηση ή εθισμός

Η καφεΐνη μπορεί να οδηγήσει σε ψυχολογική και σωματική εξάρτηση, δεν είναι τυχαίο που συχνά δεν μπορούμε να λειτουργήσουμε χωρίς το πρωινό μας «φλιτζάνι». Αν παρατηρείς συμπτώματα όπως πονοκέφαλο, κακή διάθεση ή κόπωση όταν δεν πίνεις καφέ, ίσως έχεις αναπτύξει μια μορφή εξάρτησης. Μπορείς όμως να μειώσεις βαθμιαία την ποσότητα, για να δεις αν βελτιώνονται τα συμπτώματα.

6. Υψηλή πίεση

Παρόλο που η μέτρια κατανάλωση καφέ δε φαίνεται να αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων, η καφεΐνη είναι διεγερτική και μπορεί να ανεβάσει την αρτηριακή πίεση, ιδίως αν δεν συνηθίζεις να πίνεις συχνά καφέ ή αν ήδη αντιμετωπίζεις προβλήματα υπέρτασης. Δώσε σημασία στις μετρήσεις της πίεσής σου, ειδικά μετά από περιόδους που έχεις πιει πολύ καφέ ή ενεργειακά ποτά.

7. Ταχύς ή ακανόνιστος καρδιακός ρυθμός

Ένα ακόμη αποτέλεσμα της διεγερτικής φύσης της καφεΐνης είναι η αύξηση των καρδιακών παλμών. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η καρδιά μπορεί να «τρέχει» πιο γρήγορα ή να χάνει χτύπους (αρρυθμία). Αν παρατηρήσεις αίσθημα παλμών ή ενόχληση στο στήθος ύστερα από κατανάλωση καφεΐνης, δοκίμασε να μειώσεις την ποσότητα και έλεγξε αν τα συμπτώματα υποχωρούν.

8. Κόπωση και μείωση ενέργειας

Είναι αλήθεια ότι η καφεΐνη μπορεί να σου δώσει προσωρινά φτερά, όμως όταν η δράση της εξασθενήσει, ενδέχεται να νιώσεις πιο εξαντλημένη από πριν, κάτι σαν «χάνεις όλη σου την ενέργεια». Αν βασίζεσαι υπερβολικά στον καφέ για να αντέξεις την ημέρα, ίσως καταλήξεις σε έναν φαύλο κύκλο: περισσότερη καφεΐνη για να μείνεις ξύπνια και στο τέλος ακόμη μεγαλύτερη κόπωση.

9. Συχνή ή επείγουσα ούρηση

Η καφεΐνη έχει διουρητική δράση. Γι’ αυτό, μπορεί να σε κάνει να πηγαίνεις διαρκώς στην τουαλέτα, κάτι που ίσως είναι ενοχλητικό αν βρίσκεσαι εκτός σπιτιού ή στη δουλειά. Σε κάποιες περιπτώσεις προκαλεί και αυξημένη αίσθηση «πίεσης» στην ουροδόχο κύστη. Αν παρατηρήσεις ότι αυτό σε ενοχλεί, περιόρισε λίγο την κατανάλωση και δες αν υπάρχει βελτίωση.

Η καφεΐνη σε μικρές ή μέτριες ποσότητες, συνήθως προσφέρει πολλαπλά οφέλη: σε «ξυπνάει», σε βοηθά στη συγκέντρωση, και μπορεί μέχρι και να ενισχύσει τον μεταβολισμό σου. Ωστόσο, όταν υπερβάλλεις, ο οργανισμός σου στέλνει σήματα ότι η ισορροπία διαταράσσεται. Αν παρατηρήσεις συμπτώματα όπως άγχος, νευρικότητα, αϋπνία ή δυσάρεστες στομαχικές διαταραχές, ίσως είναι στιγμή να επανεξετάσεις τις δόσεις καφεΐνης που καταναλώνεις.

Δοκίμασε να μειώσεις σταδιακά τον αριθμό των φλιτζανιών καφέ ή να αντικαταστήσεις ένα μέρος τους με επιλογές χαμηλότερης περιεκτικότητας σε καφεΐνη (όπως ντεκαφεϊνέ ή τσάι από βότανα). Το θέμα δεν είναι να εγκαταλείψεις οριστικά τον αγαπημένο σου καφέ, αλλά να βρεις τη «χρυσή τομή» που ταιριάζει στον δικό σου οργανισμό.