Καλώς ή κακώς έχουμε μεγαλώσει σε μια κοινωνία που τα παιδιά και η δημιουργία οικογένειας θεωρούνται συνώνυμα της ευτυχίας και της επιτυχίας. Ευτυχισμένος άνθρωπος θεωρούνταν για πολλά χρόνια αυτός που είχε απογόνους. Στις μέρες μας όμως όλο και λιγότεροι άνθρωποι αποκτούν παιδιά είτε από προσωπική τους, επιλογή είτε λόγω συνθηκών.

Σύμφωνα με μια πρόσφατη μελέτη, το 1/4 των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι δεν θέλουν παιδιά και ήταν το ίδιο ικανοποιημένοι από τη ζωή τους σε σχέση μ’ όσους είχαν αποκτήσει παιδιά. Η επιλογή της μη απόκτησης παιδιών είναι πλέον πολύ πιο συνηθισμένη απ’ ότι στο παρελθόν, καθώς οι ενήλικες ακολουθούν διαφορετικές πορείες ζωής από την παραδοσιακή οικογενειακή δομή.

Η απόκτηση ενός παιδιού θεωρείται συχνά σημαντικό ορόσημο στη ζωή ενός ενήλικα. Πολλοί ενήλικες το θεωρούν ως φυσική εξέλιξη και όσοι έχουν δικά τους παιδιά συχνά βλέπουν τα άτομα χωρίς παιδιά σαν να χάνουν κάτι.

Όμως η πραγματικότητα είναι ότι λιγότεροι άνθρωποι αποκτούν παιδιά για λόγους που ποικίλλουν, είτε για ιατρικούς λόγους που τους αποτρέπουν από την απόκτηση τέκνων, είτε για οικονομικούς λόγους, είτε ανησυχούν για το μέλλον του πλανήτη ή απλώς έχουν άλλες προτεραιότητες, σύμφωνα με δημοσκόπηση των New York Times.

Ανεξάρτητα από τον λόγο όμως όλο και περισσότεροι ενήλικες κάθε χρόνο επιλέγουν να μην κάνουν παιδιά. Τα ποσοστά γονιμότητας μειώνονται σ’ όλο τον κόσμο και γι’ αυτό μια πρόσφατη μελέτη από το Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν έθεσε ως στόχο να μετρήσει πώς αισθάνονται τα άτομα αυτά για τη ζωή τους μετά τη λήψη αυτής της απόφασης.

Η έρευνα

Ενώ προηγούμενες έρευνες έχουν μετρήσει το πόσο ικανοποιημένα είναι από τη ζωή τους τα άτομα που δεν έχουν παιδιά, η μελέτη αυτή είναι η πρώτη που διαχωρίζει τα άτομα που επιλέγουν να μην κάνουν παιδιά από εκείνα που επιθυμούν να γίνουν γονείς στο μέλλον ή εκείνα που ίσως δεν είναι σε θέση να κάνουν παιδιά λόγω προβλημάτων γονιμότητας ή άλλων περιστάσεων.

Για τη συγκεκριμένη μελέτη, οι ερευνητές ανέλυσαν στοιχεία από αντιπροσωπευτικό δείγμα σχεδόν 1.000 ενηλίκων. Οι συμμετέχοντες έπρεπε να απαντήσουν τρεις ερωτήσεις σχετικά με το:

  • αν έχουν ή είχαν ποτέ βιολογικά ή υιοθετημένα παιδιά,
  • αν σκοπεύουν να αποκτήσουν ή να υιοθετήσουν παιδί στο μέλλον και
  • αν θα ήθελαν να έχουν ή θα μπορούσαν να έχουν βιολογικά ή υιοθετημένα παιδιά.

Οι ερωτήσεις αυτές κρίθηκαν σημαντικές, διότι καθορίζουν τα πλαίσια των διαφορετικών μη γονεϊκών συνθηκών. Επιπλέον, ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να αξιολογήσουν την ικανοποίηση από τη ζωή τους και τα συναισθήματά τους απέναντι σε άτομα χωρίς παιδιά καθώς και να απαντήσουν σε ερωτήσεις σχετικά με την πολιτική τους ιδεολογία και τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς τους.

Τα ευρήματα, που δημοσιεύθηκαν στο PLOS ONE, παρουσίασαν ότι δεν υπήρχε καμία διαφορά όσον αφορά την ευτυχία και ελάχιστη διαφορά στα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας μεταξύ των ενηλίκων χωρίς παιδιά και όσων ήταν γονείς. Μάλιστα όσοι δεν είχαν παιδιά παρατηρήθηκε ότι είχαν πιο φιλελεύθερες απόψεις.

Το πιο εκπληκτικό εύρημα, ωστόσο, ήταν ότι το 27% των συμμετεχόντων δήλωσαν ότι δεν θέλουν παιδιά! Ο αριθμός αυτός σε προηγούμενες μελέτες κυμαίνονταν μεταξύ 2-9%! Οι άνθρωποι είναι ικανοποιημένοι από τη ζωή τους ανεξάρτητα από τις αναπαραγωγικές τους επιλογές και παίρνουν πλέον αποφάσεις που είναι σωστές για τους ίδιους.

Πώς είναι η ψυχολογία όσων δεν θέλουν παιδιά;

Παρά το γεγονός ότι όλο και λιγότεροι άνθρωποι αποκτούν παιδιά παγκοσμίως, εξακολουθεί να υπάρχει κάποιο στίγμα γύρω από την επιλογή κάποιου να μη θέλει να δημιουργήσει οικογένεια. Ορισμένοι άνθρωποι -ιδίως οι γυναίκες- δυσκολεύονται να κατανοήσουν ότι υπάρχει πλέον η ελευθερία να επιλέξουν κάτι διαφορετικό, από το παραδοσιακό μοτίβο.

Η συνειδητοποίηση αυτής της επιλογής που έχουν πλέον οι γυναίκες, να μην γίνουν μητέρες, παρουσιάζεται ως μία σημαντική διαφορά σε σχέση με τις προηγούμενες γενιές, που ο κυρίαρχος ρόλος της γυναίκας ήταν η δημιουργία οικογένειας. Θεωρούνταν αυτονόητο πιο παλιά ότι όλοι πρέπει να κάνουν παιδιά. Οι άνθρωποι όμως συνειδητοποίησαν ότι μπορούν να είναι εξίσου ευτυχισμένοι και χωρίς τη δημιουργία οικογένειας.

Η έλλειψη της επιθυμίας για απόκτηση παιδιών δεν υποδηλώνει κάποιο ελάττωμα. Είναι απολύτως φυσιολογικό κάποιοι άνθρωποι, άνδρες, γυναίκες, και ζευγάρια, να μην επιθυμούν να αποκτήσουν παιδιά κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Ακόμη και αν αυτή η επιλογή ζωής εξακολουθεί να θεωρείται αντισυμβατική στην κοινωνία, είναι σημαντικό όσοι σκέφτονται να ζήσουν χωρίς παιδιά να στηρίζουν την επιλογή τους και να μην καταφεύγουν σε συμβιβασμούς μόνο και μόνο για να είναι αρεστοί.

Είναι πολύ σημαντικό ο καθένας να ακούει την εσωτερική του διαίσθηση και να ακολουθεί την καρδιά του. Αν το ένστικτό σου λέει ότι δεν θέλεις παιδιά, ίσως να υπάρχει κάποιος λόγος πίσω από αυτό. Ίσως η καρδιά σου έχει ένα άλλο όραμα για τη ζωή σου. Θα ήταν άδικο να μην ακολουθήσεις την καρδιά και τις επιθυμίες σου!

Πηγές: PLoS ONE “Prevalence and characteristics of childfree adults in Michigan” (2021), New York Times “Americans are having fewer babies. They told us why” (2018), Centers for Disease Control and Prevention