Υπάρχει μια νέα διατροφική προσέγγιση που υποστηρίζει πως μπορεί να βελτιώσει τον μεταβολισμό σου, να μειώσει την αρτηριακή πίεση και να βοηθήσει άτομα με προδιάθεση διαβήτη, όλα μέσα σε λίγες εβδομάδες. Το βασικό της στοιχείο; Να μετράς τον αριθμό των συστατικών σε κάθε τρόφιμο που αγοράζεις.

Ο λεγόμενος «κανόνας των 5 συστατικών» λέει ότι εάν ένα προϊόν βγαίνει από τη συσκευασία του και περιέχει 5 ή περισσότερα διαφορετικά συστατικά στη λίστα του, τότε πρέπει να το αποφύγεις (τουλάχιστον για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα). Στόχος του κανόνα είναι να περιορίσεις τις υπερεπεξεργασμένες τροφές, οι οποίες έχουν συσχετιστεί με φλεγμονή, αυξημένο κίνδυνο καρδιακών παθήσεων, διαβήτη, αλλά και επιτάχυνση της βιολογικής γήρανσης.

Τι λέει η προσέγγιση και πώς λειτουργεί

  • Διάρκεια: Η μέθοδος προτείνει να ακολουθήσεις τον κανόνα για περίπου έναν μήνα (28 ημέρες), όχι απαραίτητα για πάντα.
  • Βασική οδηγία: Απόφυγε τα προϊόντα που έχουν ≥5 συστατικά, συχνά αυτά είναι τα λεγόμενα «έτοιμα» ή «επεξεργασμένα» φαγητά (π.χ. τυποποιημένες σάλτσες, γλυκά με πολλές προσμίξεις, πίτσες ή πατατάκια με διάφορα πρόσθετα).
  • Εστίαση σε φρέσκα τρόφιμα: Ο κανόνας σε οδηγεί φυσικά να καταναλώνεις περισσότερα μη επεξεργασμένα ή ελαφρώς επεξεργασμένα τρόφιμα, όπως φρούτα, λαχανικά, όσπρια, άπαχες πηγές πρωτεΐνης κ.λπ.

Επιπλέον, η συγκεκριμένη προσέγγιση συνιστά:

  • Περισσότερες φυτικές τροφές και υγιεινά λιπαρά (συνδυάζοντας στοιχεία από διατροφικά μοντέλα όπως η μεσογειακή διατροφή).
  • Ελάχιστα σύνθετους υδατάνθρακες όπως το ψωμί και τα ζυμαρικά, για να βοηθήσει όσους έχουν εθισμό στη ζάχαρη ή αναζητούν μια πιο αυστηρή «επανεκκίνηση» του μεταβολισμού.

Όσοι το δοκίμασαν (σύμφωνα με όσα αναφέρονται από υποστηρικτές της μεθόδου) είδαν μείωση της αρτηριακής πίεσης, απώλεια βάρους, βελτιωμένους δείκτες σακχάρου στο αίμα, ακόμη και ύφεση τύπου 2 διαβήτη σε ορισμένες περιπτώσεις.

  • o-kanonas-ton-5-sistatikon-b
  • o-kanonas-ton-5-sistatikon-c

Γιατί 5 συστατικά;

Οι υπερεπεξεργασμένες τροφές (ultra-processed) έχουν συσχετιστεί με σοβαρά προβλήματα υγείας, όπως φλεγμονή, καρδιαγγειακές παθήσεις, γνωστική εξασθένηση και διαβήτη. Αν ένα προϊόν περιέχει πολλά πρόσθετα, αρωματικές ύλες, συντηρητικά κ.λπ., ο κατάλογος συστατικών συνήθως «μεγαλώνει». Έτσι, ο «κανόνας των 5 συστατικών» σε βάζει να ελέγχεις προσεκτικά τις ετικέτες, κάτι που από μόνο του σε ενθαρρύνει να επιλέγεις πιο απλά, φυσικά τρόφιμα.

Σημεία προβληματισμού

  • Όχι για πάντα: Η προσέγγιση λέει πως δεν είναι ανάγκη να κόψεις τελείως για πάντα τα ζυμαρικά ή το ψωμί με πολλά συστατικά, αλλά για μια περίοδο «επανεκκίνησης».
  • Πιθανή έλλειψη ποικιλίας: Εάν περιορίσεις πολύ τις ομάδες τροφίμων, ίσως χρειαστείς επιπλέον σχεδιασμό για να λαμβάνεις όλα τα θρεπτικά στοιχεία που χρειάζεσαι (σίδηρο, ασβέστιο κ.λπ.).
  • Επιστημονικές διαφωνίες: Υπάρχουν ειδικοί που αναρωτιούνται κατά πόσο ένας αυστηρός αποκλεισμός τροφίμων (βάσει του αριθμού των συστατικών μόνο) είναι ο ιδανικός δρόμος. Ορισμένοι επισημαίνουν ότι είναι πιθανό να υπάρχουν και άλλα κριτήρια για να χαρακτηρίσουμε μια τροφή υγιεινή.

Τι είναι η μεταβολική υγεία;

Ο μεταβολισμός αφορά τον τρόπο με τον οποίο το σώμα σου μετατρέπει την τροφή και τα υγρά σε ενέργεια. Καλή μεταβολική υγεία σημαίνει:

  • Ισορροπημένα επίπεδα σακχάρου στο αίμα
  • Φυσιολογική αρτηριακή πίεση
  • Υγιή επίπεδα χοληστερόλης
  • Διαχείριση σωματικού βάρους μέσα σε φυσιολογικά πλαίσια

Για όσους νιώθουν «εθισμένοι» σε τρόφιμα υψηλής ζάχαρης ή άδειων θερμίδων, η υιοθέτηση μιας σύντομης, αυστηρής «μεταβολικής επαναφοράς» ενδεχομένως τους βοηθά να σπάσουν τον κύκλο της ανθυγιεινής διατροφής.

Η ιδέα να αποφεύγεις τροφές με 5 ή περισσότερα συστατικά (έστω για 28 ημέρες) στοχεύει να περιορίσει την κατανάλωση υπερεπεξεργασμένων προϊόντων, επιτρέποντάς σου να επικεντρωθείς σε τροφές που είναι πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά και λιγότερο επιβαρυμένες με πρόσθετα. Παρόλο που υπάρχουν αμφισβητήσεις στον επιστημονικό χώρο σχετικά με τέτοιες «δραστικές» μεθόδους, αρκετοί λένε πως είδαν θεαματικά αποτελέσματα στη ρύθμιση της πίεσης, του βάρους και του σακχάρου.

Φυσικά, προτού υιοθετήσεις οποιοδήποτε νέο διατροφικό πλάνο, είναι καλή ιδέα να συμβουλευτείς έναν ειδικό παθολόγο ή διατροφολόγο, ιδίως εάν έχεις υπάρχουσες παθήσεις ή παίρνεις φάρμακα. Κάθε σώμα είναι διαφορετικό και αξίζει να το αντιμετωπίζεις με σεβασμό, βρίσκοντας την ισορροπία που σου ταιριάζει καλύτερα.