Νιώθεις ποτέ ότι κάνεις τις ίδιες συζητήσεις ξανά και ξανά στη δουλειά σου; Οι πιθανότητες είναι ότι ίσως αντιμετωπίζεις μια δυσλειτουργία στην επικοινωνία.

Ενώ όλοι γνωρίζουμε ότι η σαφής επικοινωνία είναι απαραίτητη για την επιτυχή συνεργασία με τους διευθυντές και τα μέλη της ομάδας μας, συχνά είναι μία από τις πιο δύσκολες δεξιότητες που πρέπει να κατακτήσει κάποιος που είναι νέος στο εργατικό δυναμικό. Γιατί; Επειδή πολλοί από εμάς τείνουμε να υποθέτουμε ότι οι άλλοι άνθρωποι βλέπουν και βιώνουν τα πράγματα με τον ίδιο τρόπο που τα βλέπουμε εμείς.

Η θεωρία του ψυχολόγου David Kantor, γνωστή ως Δομική Δυναμική, περιγράφει πώς λειτουργεί (και πώς δεν λειτουργεί) η πρόσωπο με πρόσωπο επικοινωνία και έχει ως στόχο να μας βοηθήσει να δούμε και να κατανοήσουμε τα μοτίβα, τις συμπεριφορές και τις δυναμικές που επηρεάζουν τις διαπροσωπικές και ομαδικές συζητήσεις μας. Σύμφωνα με τον Kantor, υπάρχει τόσο μια ορατή όσο και μια αόρατη πραγματικότητα σε κάθε αλληλεπίδραση που έχουμε. Για να έχουμε πιο αποτελεσματικές συνομιλίες που βασίζονται στην αμοιβαία κατανόηση, πρέπει να μάθουμε πώς να περιηγούμαστε και στις δύο.

Η ορατή πραγματικότητα είναι η συζήτηση που κάνουμε φωναχτά, ή οι πραγματικές λέξεις που λέγονται. Αυτό είναι που σκέφτονται οι περισσότεροι άνθρωποι όταν ακούνε τη λέξη «συζήτηση». Η αόρατη πραγματικότητα περιλαμβάνει όλες τις εσωτερικές αφηγήσεις και τις προκατασκευασμένες ιδέες που διαμορφώνουν τον τρόπο με τον οποίο κάθε συμμετέχων επεξεργάζεται το νόημα και την πρόθεση πίσω από τις λέξεις που λέγονται.

Η αόρατη πραγματικότητα είναι εκεί που τα πράγματα τείνουν να στραβώσουν. Επειδή ενστικτωδώς υποθέτεις ότι οι άλλοι βλέπουν και βιώνουν τα πράγματα με τον ίδιο τρόπο που τα βλέπεις εσύ, τείνεις να πιστεύεις ότι οι ερμηνείες σου για τις συζητήσεις στις οποίες συμμετέχεις είναι σωστές. Το πρόβλημα εμφανίζεται όταν πορεύεσαι σε διαφορετική κατεύθυνση από τον προϊστάμενο, την ομάδα ή τους συναδέλφους σου και καταλήγεις να παρεκκλίνεις αντί να φτάνεις στο επιθυμητό αποτέλεσμα.

Για να ξεπεράσεις τις υποθέσεις σου και να βρεθείς στην ίδια σελίδα με τους συναδέλφους σου, πρέπει να αναπτύξεις την ικανότητά σου να κάνεις τη σκέψη και τις υποθέσεις σου πιο ορατές στον συνομιλητή σου. Πρέπει επίσης να αναζητάς ευκαιρίες για να μάθεις περισσότερα για τη σκέψη και τις υποθέσεις τους.

pos-na-apofigeis-parexigiseis-sto-ergasiako-periballon-2

Ακολουθούν τρεις πρακτικές που θα σε βοηθήσουν σ’ αυτό:

Να επικεντρώνεσαι στο «πώς» αντί για το «τι».

Σε κάθε συζήτηση, θα υπάρχουν δύο παράλληλα ερωτήματα που συμβαίνουν ταυτόχρονα. Το πρώτο είναι το «τι». Αυτό είναι το περιεχόμενο (ή το θέμα) της συζήτησης. Είναι αυτό για το οποίο μιλάς εσύ και το άλλο άτομο ή άτομα.

Το δεύτερο είναι το «πώς. Αυτό είναι το πώς μιλάτε μεταξύ σας – ο τρόπος με τον οποίο εμπλέκεστε μαζί, τα είδη της γλώσσας που χρησιμοποιούνται και οι προφορικοί ή ανομολόγητοι κανόνες σχετικά με το ποιανού η φωνή κατέχει περισσότερη δύναμη στην αλληλεπίδραση. Καθένα από αυτά τα στοιχεία καθορίζεται από τις προκατασκευασμένες υποθέσεις, τις προτιμήσεις και τις τάσεις συμπεριφοράς του άλλου και τις δικές σου και του άλλου ατόμου, καθώς και από τον τρόπο με τον οποίο έρχονται σε επαφή κατά τη διάρκεια μιας συζήτησης – ανεξάρτητα από το θέμα.

Όταν διεξάγεις συζητήσεις με άλλους, έχεις την τάση να εστιάζεις στο τι. Άλλωστε, η αντιμετώπιση του θέματος είναι πιθανώς ο λόγος για τον οποίο βρεθήκατε αρχικά μαζί. Αλλά για να έχεις πιο αποτελεσματικές συζητήσεις για οποιοδήποτε θέμα, το πρώτο βήμα που πρέπει να κάνεις είναι να δεσμευτείς να εστιάσεις στο πώς – επειδή αυτό είναι το μέρος της συζήτησης που είναι λιγότερο προφανές ή αόρατο.

Όταν τα πράγματα αρχίζουν να φαίνονται περίεργα σε μια συζήτηση, ήρθε η ώρα να κάνεις αμέσως ένα βήμα πίσω, να πάρεις μια ανάσα και να κάνεις μερικές απλές παρατηρήσεις σχετικά με το πώς εξελίσσεται η συζήτηση. Ρώτησε τον εαυτό σου: Ποιος μιλάει και ποιος όχι; Ποιος κάνει ερωτήσεις; Ποιος διατυπώνει ισχυρισμούς; Τι βιώνω; Τι σκέφτομαι αλλά δεν λέω;

Όταν κάνεις αυτές τις παρατηρήσεις, έχεις κάνει το πρώτο βήμα προς την αποκάλυψη της δυναμικής που παίζει στη συζήτηση, απλά και μόνο παρατηρώντας πώς εξελίσσεται η συζήτηση και όχι εστιάζοντας στο ποιο θέμα είναι στο τραπέζι. Το επόμενο βήμα είναι να αρχίσεις να διερευνάς ποιες αόρατες πραγματικότητες μπορεί να παίζουν ρόλο, ώστε να μπορέσετε να εμπλακείτε ο καθένας σας με μεγαλύτερη σαφήνεια και ενσυναίσθηση.

Να εκφράζεις τις παρατηρήσεις σου

Μόλις κάνεις ένα βήμα πίσω για να σκεφτείς τη δυναμική μιας συζήτησης, μπορείς να δημιουργήσεις μια «παύση» κάνοντας μια ουδέτερη παρατήρηση φωναχτά. Αυτός είναι ένας τρόπος να επιβραδύνεις την αλληλεπίδραση και να δημιουργήσεις περισσότερο χώρο για να βρεθούν όλοι στην ίδια σελίδα.

Όταν εκφράζεις αυτό που παρατηρείς, προσκάλεσε τον/τους άλλο/ους συμμετέχοντα/ους να μοιραστούν περισσότερα για το τι τους συμβαίνει και να προσφέρουν μια προοπτική που μπορεί να αλλάξει την κατεύθυνση της αλληλεπίδρασης. Είναι σημαντικό η παρατήρηση να προσφέρεται από έναν χώρο ουδετερότητας, ώστε να αποφεύγεται η λήψη κατηγορηματικού τόνου.

Για παράδειγμα, ενδέχεται να πεις: “Παρατηρώ ότι δεν ακούγονται όλες οι φωνές στην αίθουσα”. Ή, “Παρατηρώ ότι τα επίπεδα έντασης σε αυτή τη συζήτηση είναι πολύ υψηλά”. Και τα δύο αυτά είναι ουδέτερα σχόλια που αντανακλούν αυτό που βλέπεις.

Την παρατήρησή σου θα πρέπει στη συνέχεια να ακολουθήσει μια πρόσκληση. Αυτή μπορεί να έρθει με τη μορφή ερώτησης, όπως: “Πώς βιώνετε τη δυναμική μας;”. Ή, “Αναρωτιέμαι αν κάποιος άλλος βλέπει κάτι διαφορετικό”. Ο στόχος είναι να παροτρύνεις τους άλλους να εκφράσουν αυτό που τους συμβαίνει.

Τις περισσότερες φορές, μια τέτοια στάση – μια ουδέτερη παρατήρηση που ακολουθείται από μια πρόσκληση για διάλογο – όχι μόνο θα αλλάξει τη δυναμική της συζήτησης, αλλά θα ωθήσει τους συμμετέχοντες να μοιραστούν κρίσιμες πληροφορίες σχετικά με το πώς βιώνουν τη στιγμή. Αυτή η πρακτική μπορεί να βοηθήσει εσένα και την ομάδα σου να αποφύγετε τις παρεξηγήσεις και τις απογοητεύσεις που προκύπτουν από την υπόθεση ότι είστε όλοι στην ίδια σελίδα.

Να δείχνεις περιέργεια

Τώρα που εστιάζεις στη δυναμική της συζήτησης από μια θέση ειλικρίνειας και όχι παραδοχής, είσαι σε καλύτερη θέση να καταλάβεις τι συμβαίνει τόσο για σένα όσο και για τον/τους άλλους συμμετέχοντες.

Σκέψου αυτά τα διαφορετικά σενάρια:

  • Αν κάποιος δεν συνεισφέρει με τη φωνή του, μοιράσου ευγενικά αυτή την παρατήρηση και, στη συνέχεια, ρώτησέ τον αν βλέπει κάτι που λείπει από τη συζήτηση. Ίσως εκφράσει μια γνώμη, ή ίσως προσφέρει πρόσθετες πληροφορίες που θα οδηγήσουν τη συζήτηση προς μια νέα κατεύθυνση.
  • Αν κάποιος φαίνεται απογοητευμένος, δώσε προσοχή στο συναίσθημα και, στη συνέχεια, δοκίμασε να ρωτήσεις: “Τι σου συμβαίνει αυτή τη στιγμή;”. Με αυτόν τον τρόπο, προσκαλείς το άτομο να προσθέσει νέες και χρήσιμες πληροφορίες στη συζήτηση – και αυτό μπορεί να αλλάξει τη δυναμική από τεταμένη σε παραγωγική.
  • Αν κάποιος αντιδρά διαρκώς στις ιδέες που προβάλλουν οι άλλοι, κατονόμασέ το και στη συνέχεια ρώτησε: “Ποιες ιδέες έχεις ακούσει από άλλους που υποστηρίζεις ή με τις οποίες ευθυγραμμίζεσαι;”. Πολλές φορές, οι άνθρωποι παραμένουν σιωπηλοί όταν συμφωνούν με μια ιδέα. Η υποβολή αυτής της ερώτησης μπορεί να δημιουργήσει περισσότερο χώρο για ευθυγράμμιση μεταξύ σου και του άλλου ατόμου, επιτρέποντας στις ιδέες με τις οποίες συμφωνείτε να γίνουν αντιληπτές.

Σε κάθε ένα από αυτά τα παραδείγματα, το να δείχνεις περιέργεια για τις παρατηρήσεις σου ανοίγει τη συζήτηση σε ένα χώρο μάθησης. Κάνοντας ερωτήσεις, μαθαίνεις περισσότερα για το από πού προέρχεται το άλλο άτομο και δημιουργείς ευκαιρίες για να προκύψουν πρόσθετες πληροφορίες – και τα δύο αυτά στοιχεία είναι κρίσιμα όταν πρόκειται να ξεκολλήσουν οι προβληματικές συζητήσεις.

Όταν συζητάς με άλλους, είναι εύκολο να παρεξηγηθείς. Αν όμως μπορέσεις να κάνεις το «αόρατο» πιο «ορατό» στις συζητήσεις σου στο εργασιακό σου περιβάλλον, θα μπορέσεις να ξεπεράσεις αυτές τις ενοχλητικές επιφανειακές παρανοήσεις και να συνεργαστείς πιο παραγωγικά με όλους. Ίσως μάλιστα να μπορέσεις να κάνεις συζητήσεις μόνο μία φορά.