Μπορεί να το έχεις ακούσει από κάποια φίλη σου ή να σου έχουν κάνει εσένα μία τέτοια διάγνωση. Σίγουρα είναι κάτι που ακούγεται όλο και συχνότερα, καθώς η ασθένεια αυτή προσβάλλει το 10% των γυναικών και τα συμπτώματά της ποικίλλουν από πόνο στη μέση του εμμηνορροϊκού κύκλου έως υπογονιμότητα.

Η ενδομητρίωση εμφανίζεται όταν ιστός, παρόμοιος με αυτόν του ενδομητρίου που επενδύει το εσωτερικό τοίχωμα της μήτρας, βρίσκεται σε σημεία όπου δεν ανήκει. Είναι γνωστό ότι ένα μικρό ποσοστό της περιόδου, σε όλες τις γυναίκες, παλινδρομεί στην περιτοναϊκή κοιλότητα μέσω των σαλπίγγων. Και αυτό προκαλεί τη ροή του αίματος της περιόδου στην κοιλιά. Στο 90% των γυναικών, το ανοσοποιητικό σύστημα είναι σε θέση να απομακρύνει αυτό το αίμα που φτάνει σ’ ένα μέρος που δεν είναι, ας πούμε, εκεί που ανήκει, αλλά υπάρχει περίπου 10% των γυναικών στις οποίες το ανοσοποιητικό σύστημα δεν είναι σε θέση να απομακρύνει αυτά τα κύτταρα.

Σ’ αυτό το 10% των γυναικών, τα κύτταρα που δεν βρίσκονται εκεί που θα έπρεπε και καταφέρνουν να παραμείνουν εκεί. Τα κύτταρα αυτά παραμένουν στο σημείο που βρίσκεται πιο κοντά στην έξοδο των σαλπίγγων που είναι οι ωοθήκες, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει κύστεις στις ωοθήκες που ονομάζονται ενδομητρίωμα και αυτό είναι που ονομάζουμε κυστική ενδομητρίωση. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, τα κύτταρα διασκορπίζονται σε όλη την κοιλιά, δημιουργώντας συμφύσεις και αυτό το ονομάζουμε βαθιά ενδομητρίωση και υπάρχουν και άλλες περιπτώσεις στις οποίες το ανοσοποιητικό σύστημα δεν καταφέρνει να εξαλείψει αυτά τα κύτταρα, αλλά τα κρατάει σε απόσταση και αυτό το ονομάζουμε περιτοναϊκή ενδομητρίωση, οι γυναίκες αυτές έχουν μόνο μικρά εμφυτεύματα στην επένδυση της κοιλιάς, το περιτόναιο.

Αυτή είναι μία από τις θεωρίες σχετικά με την αιτία της ενδομητρίωσης, γνωστή ως θεωρία της ανάδρομης εμμήνου ρύσεως, και είναι μία από τις πιο ευρέως αποδεκτές. Η ενδομητρίωση προκαλεί πόνο κατά τη διάρκεια της εμμήνου ρύσεως. Πολύ χαρακτηριστικό αυτής της νόσου είναι ότι ο πόνος δεν είναι τις πρώτες ημέρες, αλλά κυρίως στο τέλος και ακόμη και μετά την περίοδο. Ο πόνος μπορεί επίσης να εμφανιστεί με τη σεξουαλική επαφή.

Άλλοι πόνοι που προκαλεί είναι ο πόνος στη μέση του κύκλου με την ωορρηξία, ο πόνος με την αφόδευση, ο χρόνιος, καθημερινός πόνος, με τη μορφή κοιλιακών ενοχλήσεων στο κάτω μέρος της κοιλιάς, ο πόνος στη μέση κ.λπ. Με άλλα λόγια, το κύριο σύμπτωμα της ενδομητρίωσης είναι ο πόνος. Υπάρχουν όμως και άλλα χαρακτηριστικά συμπτώματα, όπως η υπογονιμότητα. Περίπου το ένα τρίτο των γυναικών με ενδομητρίωση είναι στείρες και αυτό δεν σχετίζεται με τη σοβαρότητα της νόσου. Όσες πάσχουν από περιτοναϊκή ενδομητρίωση, η οποία είναι πιο ήπια, μπορεί να είναι στείρες, όπως και το ένα τρίτο των γυναικών με ενδομητρίωμα και το ένα τρίτο εκείνων με διηθητική ενδομητρίωση.

Ένας νέος χάρτης του ενδομητρίου ανοίγει την πόρτα στην εξεύρεση πιθανών θεραπειών για την ενδομητρίωση.
Το ίδιο ισχύει και για τον πόνο. Όσο πιο σοβαρή είναι η νόσος, τόσο περισσότερος είναι ο πόνος. Παραδόξως, δεν υπάρχει άμεση συσχέτιση μεταξύ του βαθμού του πόνου και της σοβαρότητας της παθολογίας. Όσον αφορά το ερώτημά σου σχετικά με το τι μπορείς να κάνεις από τη στιγμή που θα λάβεις τη διάγνωση, δεδομένου ότι πρόκειται για μια ασθένεια που έχει ανοσολογική βάση, αλλά και γενετική προδιάθεση και περιβαλλοντική επίδραση, εδώ είναι που μπορείς να κάνεις τα περισσότερα για να διασφαλίσεις ότι η παθολογία θα έχει όσο το δυνατόν ευνοϊκότερη πορεία και μπορεί ακόμη και να εξαφανιστεί.

Εάν καπνίζεις καλό είναι να το μειώσεις ή να το κόψεις τελείως, γιατί ο καπνός περιέχει πολλές τοξικές ουσίες. Μπορείς επίσης να ακολουθήσεις μια διατροφή πλούσια σε αντιοξειδωτικά, δηλαδή να καταναλώνεις φρέσκα φρούτα και λαχανικά, ιδίως αυτά που περιέχουν περισσότερη βιταμίνη C και αντιοξειδωτικά: πορτοκάλια, ντομάτες κ.λπ. Είναι εξίσου σημαντικό να αποφεύγεις τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα. Όσο πιο υγιεινή και φυσική είναι η διατροφή σου, τόσο το καλύτερο.

Αυτό βοηθά το ανοσοποιητικό σύστημα να λειτουργεί αποτελεσματικότερα και, κυρίως, συμβάλλει στη μείωση της παραγωγής ουσιών που προκαλούν πόνο. Αυτό είναι που μπορείς να κάνεις για τον εαυτό σου. Τα υπόλοιπα εξαρτώνται από τη φαρμακευτική αγωγή. Σε πρώτη φάση συνίσταται αναλγησία, αν αυτό δεν είναι επαρκές, τότε προτείνεται το αντισυλληπτικό χάπι ή ειδικά σκευάσματα για την ενδομητρίωση που χορηγούνται κατά τη διάρκεια της κύησης, ώστε η ασθενής να έχει όσο το δυνατόν λιγότερο άφθονη περίοδο και να φτάνει η μικρότερη ποσότητα αίματος στην παλινδρόμηση. Και αν έχει σχηματιστεί ενδομητρίωμα, ο ιστός που έχει καταφέρει να προσκολληθεί και να σχηματίσει την κύστη θα αιμορραγεί λιγότερο και τελικά θα στεγνώσει ή θα μειωθεί σε μέγεθος.

Συνοψίζοντας, αυτό που μπορείς να κάνεις είναι να μην εκτίθεσαι σε τοξίνες ή βλαβερές ουσίες και να διατηρείς την ψυχραιμία σου, αποφεύγοντας τον πανικό και τη στεναχώρια.