Ο ύπνος είναι απαραίτητος για την ψυχική και σωματική μας ευεξία, επομένως είναι σημαντικό για τους ανθρώπους να ξεκουράζονται επαρκώς. Ένα στοιχείο του ύπνου που επηρεάζει την ευεξία είναι η θέση στην οποία καταφεύγεις όταν πέφτεις στο κρεβάτι τη νύχτα, είτε προτιμάς να κοιμάσαι ανάσκελα, στο πλάι ή στο στομάχι. Ενώ κάθε θέση ύπνου έχει πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα, ορισμένες θέσεις μπορεί να είναι καλύτερες για σένα από άλλες, ανάλογα με τις συγκεκριμένες ανάγκες της υγείας σου.

Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν τη θέση ύπνου;

Πιθανότατα γνωρίζεις τη θέση στην οποία σου αρέσει να κοιμάσαι. Ωστόσο, έρευνες έχουν δείξει ότι διάφοροι παράγοντες επηρεάζουν την προτιμώμενη θέση ύπνου. Συγκεκριμένα, ενώ οι ενήλικες τείνουν να προτιμούν να κοιμούνται στο πλάι, καθώς μεγαλώνουν, η προτίμηση αυτή γίνεται ισχυρότερη. Επιπλέον, ενώ όλοι κινούνται κατά τη διάρκεια του ύπνου, οι 20 έως 34 ετών κινούνται περισσότερο από τους άνω των 35 ετών και οι άνδρες τείνουν να αλλάζουν θέση περισσότερο από τις γυναίκες.

Τα θετικά και τα αρνητικά των διαφορετικών θέσεων ύπνου

Πολλοί από εμάς μπορεί να μη δίνουμε μεγάλη σημασία στη θέση ύπνου μας μέχρι τα μέσα της δεκαετίας των 20 ή των 30, αλλά καθώς μεγαλώνουμε, η θέση ύπνου μπορεί να γίνει όλο και πιο σημαντική για την ευημερία μας.

Ο ύπνος σε μια θέση έναντι μιας άλλης μπορεί να είναι η διαφορά μεταξύ δυσκολιών με προβλήματα όπως η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, ο πόνος στην πλάτη και στον αυχένα ή η άπνοια ύπνου, μια διαταραχή κατά την οποία το άτομο σταματά να αναπνέει για 10 δευτερόλεπτα ή περισσότερο κατά τη διάρκεια του ύπνου.

Ποιες είναι οι κύριες θέσεις ύπνου;

Ανάσκελα

  • to-pos-koimasai-mporei-na-epireasei-tin-igeia-sou-2
  • to-pos-koimasai-mporei-na-epireasei-tin-igeia-sou-4

Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι ο ύπνος με την πλάτη είναι η καλύτερη θέση για τη συνολική ευεξία, επειδή διατηρεί το βάρος σου ομοιόμορφα κατανεμημένο σε ολόκληρο το σώμα σου ενώ κοιμάσαι. Παρόλα αυτά, δεν είναι ιδιαίτερα δημοφιλής.

Θετικά: Τα άτομα με αυχενικό πόνο και ορισμένα είδη οσφυαλγίας μπορεί να διαπιστώσουν ότι ο ύπνος ανάσκελα μπορεί να προσφέρει ανακούφιση, καθώς η θέση αυτή εξασφαλίζει ότι η σπονδυλική στήλη παραμένει σε ευθυγράμμιση.

Τα άτομα με ρινική συμφόρηση λόγω αλλεργιών ή ασθενειών που στηρίζουν το πάνω μέρος του σώματός τους ενώ κοιμούνται ανάσκελα μπορεί να νιώσουν μεγαλύτερη ανακούφιση από ό,τι αν κοιμούνται σε άλλες θέσεις. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ο ύπνος ανάσκελα, ενώ είναι εν μέρει όρθιοι, μπορεί να βοηθήσει στην αποσυμφόρηση της μύτης τους και να κρατήσει τους αεραγωγούς τους ανοιχτούς.

Αρνητικά: Ωστόσο, ο ύπνος με πλάτη δεν θα ωφελήσει όλους εξίσου. Τα άτομα με ορισμένα είδη πόνου στην πλάτη μπορεί να διαπιστώσουν ότι αυτή η θέση μπορεί να επιδεινώσει τα πράγματα. Για να το αποφύγεις αυτό, μπορείς να στηρίξεις τα γόνατά σου με ένα μαξιλάρι επιτρέποντας στη σπονδυλική στήλη να πάρει τη φυσική της καμπυλότητα. Αυτό αποφορτίζει την πίεση και ενδεχομένως θα μειώσει τον πόνο.

Ο ύπνος ανάσκελα θεωρείται η χειρότερη θέση για όσους ροχαλίζουν ή έχουν υπνική άπνοια, επειδή μπορεί να προκαλέσει την πτώση της γλώσσας πίσω στο λαιμό, περιορίζοντας τον αεραγωγό και αυξάνοντας τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων. Επιπλέον, τα άτομα με γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση τείνουν να παρουσιάζουν αύξηση της συχνότητας των επεισοδίων όταν κοιμούνται ανάσκελα.

Στο πλάι

  • to-pos-koimasai-mporei-na-epireasei-tin-igeia-sou-3
  • to-pos-koimasai-mporei-na-epireasei-tin-igeia-sou-5

Σύμφωνα με έρευνες, τα δύο τρίτα των ερωτηθέντων προτιμούν να κοιμούνται στο πλάι και υπάρχουν πολλά πλεονεκτήματα αυτής της θέσης.

Θετικά: Ο πλευρικός ύπνος μπορεί να ανοίξει τους αεραγωγούς σου, γεγονός που βοηθά στην ελάφρυνση του ροχαλητού και άλλων αναπνευστικών προβλημάτων, συμπεριλαμβανομένης της άπνοιας στον ύπνο. Είναι επίσης καλό για την ανακούφιση του πόνου στη μέση. Εάν υποφέρεις από πόνο στην πλάτη ή στο ισχίο, η τοποθέτηση ενός μαξιλαριού ανάμεσα στα πόδια σου σ’ αυτή τη θέση μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευεργετική.

Υπάρχουν επίσης στοιχεία που υποδηλώνουν ότι ο ύπνος στην αριστερή πλευρά με το κεφάλι σου ανυψωμένο μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης, αν και ο ύπνος στη δεξιά πλευρά μπορεί να επιδεινώσει την γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση. Ο ύπνος στη δεξιά πλευρά είναι ιδανικός για όσους έχουν καρδιακά προβλήματα. Ενώ ο ύπνος στα αριστερά μπορεί να οδηγήσει σε μετατοπίσεις στη θέση της καρδιάς, προκαλώντας δυσφορία και άλλες δυσκολίες, ο ύπνος στα δεξιά διατηρεί την καρδιά στη σωστή θέση στο σώμα, μειώνοντας τα πιθανά προβλήματα.

Ο πλευρικός ύπνος θεωρείται επίσης η ιδανική θέση για τις εγκύους, καθώς ανακουφίζει την πίεση της εγκυμοσύνης στο σώμα και επιτρέπει την καλύτερη ροή του αίματος.

Αρνητικά: Παρά τα πολλά θετικά του πλευρικού ύπνου, υπάρχουν και αρκετά μειονεκτήματα. Ο πλευρικός ύπνος μπορεί να οδηγήσει σε πόνο στους ώμους, αν και μπορείτε να ελαχιστοποιήσετε αυτό το πρόβλημα επιλέγοντας ένα μαξιλάρι και ένα στρώμα που διασφαλίζει ότι οι γοφοί και οι ώμοι σου στηρίζονται κάτω από τη μέση της σπονδυλικής σου στήλης.

Επιπλέον, αν δεν αλλάζεις θέση κατά τη διάρκεια της νύχτας, η πίεση που δημιουργείται από την παραμονή στο πλάι για πολύ ώρα μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια της κυκλοφορίας του αίματος, προκαλώντας μούδιασμα στα χέρια σου, ένα πρόβλημα που είναι δυσάρεστο και διαταράσσει τον ύπνο.

Στο στομάχι

to-pos-koimasai-mporei-na-epireasei-tin-igeia-sou-6

Ο ύπνος στηριζόμενος στο στομάχι σου θεωρείται η χειρότερη στάση. Είναι η λιγότερο δημοφιλής θέση ύπνου, σε σχέση με τις υπόλοιπες και για ευνόητους λόγους.

Θετικά: Μπορεί να είναι μια καλή επιλογή για όσους θέλουν να περιορίσουν το ροχαλητό ή να ανακουφίσουν ήπιες περιπτώσεις άπνοιας στον ύπνο.

Αρνητικά: Ο ύπνος μπρούμυτα θεωρείται η χειρότερη θέση, επειδή οδηγεί στη χειρότερη στάση του σώματος. Όταν κοιμάσαι μπρούμυτα, πρέπει να στρέφεις το κεφάλι σου στο πλάι για να αναπνεύσεις, γεγονός που δεν βοηθάει τη σπονδυλική σου στήλη να παραμείνει ευθυγραμμισμένη. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε πόνο στον αυχένα και στο κάτω μέρος της πλάτης. Ο ύπνος στο στομάχι έχει επίσης ως αποτέλεσμα να στριφογυρίζεις περισσότερο για να βολευτείς, γεγονός που μπορεί να μειώσει την ποιότητα του ύπνου.

Επιπλέον, επειδή όσοι κοιμούνται με το στομάχι πιέζουν το πρόσωπό τους στα μαξιλάρια τους, γεγονός που παραμορφώνει και συμπιέζει το δέρμα τους, είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν ρυτίδες στο πρόσωπο. Ακόμα, ο ύπνος με το στομάχι μπορεί να αυξήσει σημαντικά τη μεσοφθάλμια πίεση, έναν παράγοντα κινδύνου για γλαύκωμα.

Οι γονείς θα πρέπει να αποφεύγουν να βάζουν τα μωρά τους για ύπνο μπρούμυτα, καθώς μελέτες έχουν δείξει συσχέτιση μεταξύ αυξημένου κινδύνου αιφνίδιου βρεφικού θανάτου (SIDS) και του ύπνου μπρούμυτα.

Ποια θέση ύπνου είναι η καλύτερη για σένα;

Εάν θεωρείς ότι νιώθεις πιο άνετα όταν κοιμάσαι μπρούμυτα, είσαι σταθερά ξεκούραστη και δεν έχεις άλλα προβλήματα υγείας, θα πρέπει να συνεχίσεις να κοιμάσαι σε αυτή τη θέση, υπό την προϋπόθεση ότι έχεις υπόψη σου πώς αυτό μπορεί να επηρεάσει τη σπονδυλική σου στήλη. Από την άλλη πλευρά, αν κοιμάσαι ανάσκελα και διαπιστώνεις ότι αυτό επιδεινώνει τα επεισόδια γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης, διαταράσσοντας τον ύπνο σου και αφήνοντάς σε νυσταγμένη κατά τη διάρκεια της ημέρας, ίσως να θέλεις να δοκιμάσεις να αλλάξεις θέση.

Τελικά, η καλύτερη θέση ύπνου για σένα είναι αυτή που σου επιτρέπει να έχεις αρκετό ποιοτικό ύπνο και δεν επιδεινώνει τυχόν προβλήματα υγείας που έχεις.

Πηγές: The Better Sleep Council, Sleep Foundation, Sleep Advisor, Nature and Science of Sleep – Dove Medical Press, Johns Hopkins Medicine, BioMedical Engineering OnLine – BMC biomedical engineering

112