Κάνε τη ζωή σου πιο εύκολη στην εμμηνόπαυση

Η γυναίκα που μπαίνει στην εμμηνόπαυση το πρώτο που σκέφτεται είναι «τι μπορεί να κάνει» για να μειώσει τα ενοχλητικά συμπτώματα. Η σκέψη των φαρμάκων δεν είναι πάντα η ιδανική. Τι γίνεται όμως με τα φυτοοιστρογόνα και ποιές τροφές μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση των εξάψεων και των εφιδρώσεων;
Ο Μαιευτήρας Γυναικολόγος και Ομοιοπαθητικός Ευάγγελος Γκικόντες αναλύει τα οφέλη από την κατανάλωση φυτικών οιστρογόνων αλλά και σε ποιες τροφές μπορούμε να τα βρούμε.

Τα φυτοοιστρογόνα συγκεντρώνουν τα τελευταία χρόνια το ενδιαφέρον σε κάθε συζήτηση που έχει να κάνει με την εμμηνόπαυση και με εναλλακτικές προσεγγίσεις σε ότι αφορά την συμπληρωματική ορμονική θεραπεία. Τι είναι λοιπόν τα φυτοοιστρογόνα και τι μπορούν να κάνουν για μας;

Η λέξη φυτοοιστρογόνα χαρακτηρίζει τις ουσίες κάποιων φυτών οι οποίες έχουν την ικανότητα να επηρεάζουν την οιστρογονική λειτουργία στον οργανισμό. Είναι σημαντικό να πούμε ότι παρ’ όλο που τα φυτοοιστρογόνα έχουν παρόμοια λειτουργία με τα οιστρογόνα, δεν είναι αληθινά οιστρογόνα όπως τα οιστρογόνα που παράγει ο οργανισμός μας.

Είναι μια ομάδα ουσιών που απαντάται σε φυτά και επηρεάζει τη δική μας οιστρογονική δράση. Υπάρχουν διάφοροι τύποι φυτοοιστρογόνων και παρ’ όλο που οι περισσότεροι είναι μη-steroidal, κάποια φυτά περιέχουν μικρές ποσότητες steroidal οιστρογόνων που ταιριάζουν με αυτά που παράγει το σώμα μας.
Τροφές όπως τα φασόλια, το κουκούτσι ροδιού και μήλου, η γλυκόριζα, το ρύζι και οι χουρμάδες περιέχουν steroidal οιστρογόνα (εστραδιόλη, estrone, ή estriol) σε μικρές ποσότητες.
Τα περισσότερα μη-steroidal φυτοοιστρογόνα ανήκουν στην οικογένεια των «phenolics». Αυτή περιλαμβάνει τις φαινόλες, τις φλαβανόνες, τις φλαβανόλες, τις ισοφλαβόνες, τις lignans και τις coumestans, οι οποίες βρίσκονται σε πολλές φυτικές πηγές και σε μεγάλη περιεκτικότητα στα όσπρια όπως τα φασόλια της σόγιας και σε φυτά όπως το τριφύλλι.

Πως λειτουργούν στον οργανισμό

Τα φυτοοιστρογόνα μπορούν είτε να δράσουν σαν αδύναμα οιστρογόνα ή να παρέχουν τους προδρόμους σε ουσίες που επηρεάζουν την οιστρογονική δράση. Για να καταλάβουμε πώς λειτουργούν τα φυτοοιστρογόνα, είναι σημαντικό να καταλάβουμε αρχικά πώς λειτουργούν οι ορμόνες μας.
Οι ορμόνες παρασκευάζονται στον οργανισμό μας και απελευθερώνονται από διάφορους αδένες, όργανα και ιστούς μέσα στην κυκλοφορία του αίματος απ’ όπου μπορούν να ταξιδέψουν σε συγκεκριμένους ιστούς. Οι συγκεκριμένοι αυτοί ιστοί περιέχουν σημεία υποδοχής, τα οποία είναι συγκεκριμένα για συγκεκριμένες ορμόνες. Όταν οι ορμόνες ενώνονται με τα σημεία υποδοχής, μπορούν να δώσουν το έναυσμα για την επίδραση πάνω στους επιθυμητούς ιστούς.

Αν τα επίπεδα οιστρογόνων είναι υψηλά, όπως συμβαίνει σε κάποιες γυναίκες που παρουσιάζουν προ-εμμηνορυσιακό σύνδρομο και ενδομητρίωση, τότε τα φυτοοιστρογόνα μπορούν να ανταγωνιστούν με τα ήδη υπάρχοντα οιστρογόνα και να πάρουν τη θεση τους τους μειώνοντας τη δράση τους.

Υπάρχουν εκατοντάδες φυτά που περιέχουν φυτοοιστρογόνα. Τα πιο γνωστά είναι ο λιναρόσπορος , η γλυκόριζα,το τριφύλλι, το black cohosh, και τα φασόλια σόγιας. Από τους αρχαιότατους χρόνους πολλά από αυτά τα φυτά χρησιμοποιούνταν για να ρυθμίσουν τις ορμόνες και να ελέγξουν τη γονιμότητα. Είναι γνωστό ότι ακόμα και τα ζώα βόσκουν επιλεκτικά φυτά για να αυξήσουν ή να μειώσουν τη γονιμότητά τους. Πολλή από την αρχική έρευνα γύρω από τα φυτοοιστρογόνα έγινε στα ζώα, όπου διαπιτσώθηκε με μεγάλη έκπληξη οτι τα πρόβατα που βοσκούσαν πολύ σε τριφύλλι γίνονται προσωρινά μη-γόνιμα.

Πρόσφατα, αναζωοπυρώθηκε το ενδιαφέρον για την μελέτη των φυτοοιστρογόνων καθώς πολλές γυναίκες απαιτούν εναλλακτικές λύσεις στο θέμα της εμμηνόπαυσης. Κάποιες μελέτες αναφέρουν οτι τα φυτοοιστρογόνα προστατεύουν από οστεοπόρωση ενώ μια άλλη μελέτη έδειξε οτι μειώνουν τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων. Σε μελέτες που έγιναν σε Ασιάτισσες γυναίκες που βρίσκονται σε εμμηνόπαυση διαπιστώθηκε οτι λόγω της διατροφής τους που είναι πλούσια σε φοιτοοιστρογονικές τροφές έχουν χαμηλά ποσοστά καρκίνου του μαστού και αντιμετωπίζουν λιγότερα συμπτώματα στην εμμηνόπαυση.

Φυσικά, θα πρέπει να γίνουν περισσότερες μελέτες για τη χρήση των φυτοοιστρογόνων σε γυναίκες, ώστε να συγκεκριμενοποιηθούν τα οφέλη και η επικινδυνότητά τους. Παρ’ όλ’ αυτά, σύμφωνα με τις έως τώρα γνωστές πληροφορίες, η χρήση φυτοοιστρογόνων μπορεί να θεωρηθεί μια σχετικά ασφαλής μέθοδος, η οποία μπορεί να επηρεάσει την οιστρογονική δραστηριότητα.

Φυτοοιστρογόνα
Είναι μη-ορμονικά φυτικά στοιχεία, τα οποία μπορούν να λειτουργούν σαν αδύναμα οιστρογόνα στον οργανισμό. Απαντώνται σε πάνω από 300 φυτά και έχουν την ισχύ 1/100 έως 1/1000 της εστραδιόλης, του ισχυρότερου οιστρογόνου που παράγει ο οργανισμός μας.

Ισοφλαβόνες
Μια ομάδα φυτικών στοιχείων γνωστών ως φυτοοιστρογόνα. Οι ισοφλαβόνες έχουν δομή παρόμοια με το ανθρώπινο οιστρογόνο και μπορούν να έχουν εξισορροπητικό αποτέλεσμα στην οιστρογονική δραστηριότητα του οργανισμού. Οι σόγια και άλλα όσπρια είναι άριστες διατροφικές πηγές ισοφλαβονών.